Điều hòa ô tô - Bạn đã hiểu và sử dụng đúng hay chưa?

Điều hòa ô tô là bộ phận không thể thiếu đối với mỗi chiếc xe, vừa cung cấp không khí vừa giúp người dùng tận hưởng nhiệt độ dễ chịu

1. Cấu tạo, nguyên lý hoạt động của điều hòa ô tô

Hệ thống điều hòa ô tô là thiết bị đóng vai trò thiết yếu đối với mỗi xe, giúp người dùng có thể tận hưởng những phút giây thư giãn, dễ chịu trong cabin xe với mức nhiệt độ lý tưởng, bất chấp thời tiết bên ngoài.

1.1. Nguyên lý hoạt động của điều hòa không khí xe ô tô

Hệ thống điều hòa không khí trong xe ô tô có cấu tạo và nguyên lý hoạt động giống với các loại điều hoà sử dụng cho nhà ở, công trình xây dựng. Điều hoà ô tô hoạt động dựa trên nguyên lý chuyển gas lạnh lần lượt đi qua các bộ phận nhằm thay đổi nhiệt độ, áp suất và tính chất của gas lạnh. Từ đó khiến gas lạnh tỏa ra hơi lạnh đi vào khoang cabin xe nhằm hạ nhiệt độ trong xe.

Hệ thống điều hòa không khí trong xe ô tô có cấu tạo và nguyên lý hoạt động giống với các loại điều hoà sử dụng cho nhà ở, công trình xây dựng

1.2. Cấu tạo của điều hòa không khí ô tô

Cấu tạo hệ thống điều hòa không khí trên xe ô tô bao gồm các bộ phận và nguyên lý hoạt động của từng bộ phận như sau:

• Lốc điều hoà (lốc nén)

Lốc điều hoà ô tô (hay còn có tên gọi máy nén, lốc nén) là thiết bị trung gian giữa dàn hơi và dàn lạnh. Bộ phận này được dẫn động bởi dây đai động cơ cùng với ly hợp từ, thực hiện thu hồi ẩn nhiệt của hơi môi chất lạnh từ bộ bốc hơi. Lốc điều hoà xe ô tô làm nhiệm vụ giúp chuyển đổi chất làm mát bằng cách biến đổi chất lạnh từ áp suất thấp chuyển thành môi chất lạnh thể hơi có áp suất cao rồi chuyển đến dàn nóng để hóa lỏng. Khi người sử dụng bật điều hoà thông qua công tắc A/C trên bảng taplo, lốc điều hoà sẽ bắt đầu hoạt động.

Lốc điều hoà ô tô (hay còn có tên gọi máy nén, lốc nén) là thiết bị trung gian giữa dàn hơi và dàn lạnh

• Dàn nóng của điều hòa xe ô tô

Dàn nóng (dàn ngưng) điều hoà ô tô là bộ phận đóng vai trò quan trọng trong hệ thống điều hòa không khí xe ô tô. Cấu tạo của dàn nóng điều hòa bao gồm ống kích cỡ nhỏ cùng các cánh tản nhiệt bằng nhôm, nằm ở vị trí ngay phía trước két nước. Dàn nóng điều hòa không khí xe ô tô có nhiệm vụ chuyển đổi môi chất lạnh thể khí sang môi chất lạnh thể lỏng có nhiệt độ và áp suất cao, rồi vận chuyển đến van tiết lưu. Dàn nóng đóng vai trò tản nhiệt, làm mát, giải phóng nhiệt độ ra ngoài môi trường.

Dàn nóng đóng vai trò tản nhiệt, làm mát, giải phóng nhiệt độ ra ngoài môi trường

• Dàn lạnh điều hòa xe ô tô

Dàn lạnh điều hòa có cấu tạo gần giống với dàn nóng nhưng kích thước nhỏ hơn. Vật liệu được sử dụng để làm dàn lạnh là vật liệu cao cấp, chịu nhiệt tốt. Dàn lạnh (hoặc dàn bốc hơi) của điều hoà ô tô có nhiệm vụ làm bay hơi môi chất lạnh đang có nhiệt độ và áp suất thấp. Khi môi chất lạnh bay hơi sẽ nhận nhiệt của không khí trong khoang xe, khiến khoang xe lạnh hơn.

Dàn lạnh điều hòa có cấu tạo gần giống với dàn nóng nhưng kích thước nhỏ hơn

• Van tiết lưu điều hòa ô tô

Van tiết lưu điều hòa trong xe ô tô là loại van thủy lực kích cỡ rất nhỏ, có vai trò quan trọng trong quá trình làm lạnh không khí trong xe. Khi dòng môi chất từ dàn nóng đi vào van tiết lưu, áp suất và nhiệt độ của môi chất lỏng sẽ giảm xuống. Tùy thuộc vào nhiệt độ trong khoang xe mà van tiết lưu sẽ điều chỉnh lượng môi chất lỏng phù hợp đi tới dàn lạnh.

Van tiết lưu điều hòa trong xe ô tô là loại van thủy lực kích cỡ rất nhỏ, có vai trò quan trọng trong quá trình làm lạnh không khí trong xe

• Quạt gió (quạt lồng sóc) của điều hòa ô tô

Quạt gió điều hòa (hay còn có tên gọi là quạt lồng sóc) có nhiệm vụ thổi hơi lạnh từ dàn lạnh đi vào khoang cabin xe ô tô. Tùy theo cách thiết kế vị trí của khe gió trên mỗi kiểu xe ô tô, mà số lượng quạt lồng sóc này trên mỗi xe khác nhau.

Quạt gió điều hòa (hay còn có tên gọi là quạt lồng sóc) có nhiệm vụ thổi hơi lạnh từ dàn lạnh đi vào khoang cabin xe ô tô

• Bộ lọc khô trong điều hòa ô tô

Bộ lọc khô còn được biết đến với tên gọi khác là bộ hút ẩm, nó có nhiệm vụ loại bỏ hơi nước có trong môi chất, ngăn không cho hơi nước đi trong hệ thống bị đóng băng thành tinh thể khiến hệ thống bị phá hủy. Một nhiệm vụ khác nữa của bộ lọc khô là giúp giữ lại các chất ô nhiễm trong hoạt động của môi chất lạnh và hệ thống điều hòa.

2. Sử dụng điều hòa xe ô tô sao cho đúng?

Một số lưu ý cần thiết để chủ xe có thể sử dụng điều hòa ô tô sao cho đúng cách và tiết kiệm:

2.1. Tránh bật điều hòa trước hoặc cùng lúc khởi động máy xe

Việc người dùng bật điều hòa trước khi khởi động xe hoặc cùng lúc khởi động xe ô tô dẫn đến tiêu tốn nhiều năng lượng hơn, đồng thời ảnh hưởng xấu khiến cho ắc quy và hệ thống làm lạnh trong xe bị giảm tuổi thọ. Vì vậy để tiết kiệm năng lượng và giữ cho tuổi thọ các thiết bị được dài, khi lên xe người dùng nên mở cửa để khoang xe thông thoáng khiến luồng khí nóng bên trong thoát ra ngoài. Chỉ bật điều hòa xe ô tô sau khi khởi động xe khoảng 10 phút.

Tránh bật điều hòa trước hoặc cùng lúc khởi động máy xe

2.2. Đóng kín toàn bộ hệ thống cửa xe khi mở điều hòa

Giống với cách sử dụng điều hòa trong nhà, khi sử dụng điều hòa xe ô tô cũng cần đóng kín tất cả các cửa xe để hạn chế sự lãng phí hơi lạnh thoát ra môi trường ngoài, giúp tiết kiệm nhiên liệu tốt hơn. Để có thể thoải mái hơn khi ngồi trong khoang xe thì nên kết hợp song song bật điều hòa và điều chỉnh chế độ phù hợp.

Tránh để hở cửa xe khi trong xe đang mở điều hòa

2.3. Điều chỉnh nhiệt độ điều hòa ô tô ở mức nhiệt phù hợp

Nhiều người dùng hay có thói quen hạ nhiệt độ điều hòa thật thấp để không khí bên trong xe nhanh chóng làm mát. Tuy nhiên, thói quen xấu này không chỉ dễ gây sốc nhiệt cho người dùng mà còn giảm tuổi thọ của điều hòa do phải hoạt động quá tải và gây hao tốn năng lượng. Chính vì vậy, khi vừa mở điều hòa, người dùng nên để ở nhiệt độ vừa phải, không quá chênh lệch với nhiệt độ bên ngoài rồi sau đó từ từ giảm nhiệt độ đến mức nhiệt phù hợp.

Điều chỉnh nhiệt độ điều hòa ô tô ở mức nhiệt phù hợp

2.4. Khi mở điều hòa ô tô hãy lựa chọn chế độ lấy gió phù hợp

Nhằm tiết kiệm nhiên liệu tốt hơn, người dùng nên lựa chọn chế độ lấy gió trong sau khi bật điều hòa xe ô tô để thiết bị hoạt động có hiệu quả, tránh bị quá tải. Đặc biệt, khi xe ô tô di chuyển trong môi trường có khí hậu ẩm ướt, ô nhiễm hoặc thời tiết mưa lớn,.. chế độ điều hòa lấy gió trong sẽ tránh ẩm mốc trong xe.

Còn khi thời tiết ở điều kiện bình thường, người điều khiển nên lựa chọn chế độ lấy gió ngoài để cung cấp thêm oxy cho những người ngồi trên xe, tránh tình trạng bí bách, thiếu dưỡng khí, gây mệt mỏi, kém tỉnh táo cho não bộ.

Khi mở điều hòa xe ô tô hãy lựa chọn chế độ lấy gió phù hợp

2.5. Tùy điều kiện thời tiết bên ngoài mà ngưng sử dụng điều hòa đúng lúc

Khi xe di chuyển trong điều kiện thời tiết mát mẻ, trong lành, với tốc độ không lớn hơn 80km/h, bạn có thể tắt điều hòa ô tô và hạ kính xe để tiết kiệm nhiên liệu hiệu quả hơn. Tuy nhiên, hãy lưu ý không nên áp dụng khi xe di chuyển vượt quá tốc độ 80km/h, vì khi hạ kính thì xe cần phải tiêu tốn nhiều nhiên liệu hơn mới có thể bù đắp cho sức cản lớn của gió.

2.6. Tắt toàn bộ hệ thống điều hòa ô tô khi xe đi trong trời mưa gió lớn, đường ngập nước

Khi ô tô buộc phải đi trong thời tiết mưa gió hay đường ngập nước, hãy tắt toàn bộ hệ thống điều hòa làm mát trên xe để ngăn ngừa rác bẩn xâm nhập vào bên trong gây hư hại hệ thống điều hòa.

Tắt toàn bộ hệ thống điều hòa ô tô khi xe đi trong trời mưa gió lớn, đường ngập nước

2.8. Tắt hệ thống điều hòa và mở cửa xe trước khi tắt máy, dừng xe

Trước khi dừng xe 10 phút, người dùng nên tắt hệ thống điều hòa xe ô tô, mở cửa xe để lưu thông không khí rồi sau đó mới tắt máy hoàn toàn. Tương tự với nguyên nhân chỉ mở điều hòa sau khi đã mở máy xe, việc tắt điều hòa và mở cửa xe trước khi tắt máy cũng giúp tiết kiệm nhiên liệu, duy trì tuổi thọ của ắc quy và hệ thống điều hòa lâu hơn.

2.9. Bảo dưỡng, vệ sinh điều hòa ô tô định kỳ

Một điều nữa mà người sử dụng xe ô tô cần lưu ý là nên bảo dưỡng, vệ sinh định kỳ hệ thống điều hòa ô tô và kịp thời tiến hành sửa chữa khi phát hiện hư hỏng.

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, nên bảo dưỡng, vệ sinh điều hoà ô tô định kỳ sau mỗi 20.000 – 30.000 km di chuyển. Bảo hành, vệ sinh định kỳ sẽ giúp hệ thống điều hoà ô tô vận hành trơn tru, hiệu quả, êm ái và tiết kiệm hơn, duy trì tuổi thọ dài cho các chi tiết, tránh trục trặc, hỏng hóc trong quá trình vận hành.

Bảo dưỡng, vệ sinh điều hòa xe ô tô định kỳ

Như vậy, bài viết trên đã tổng hợp và mang tới cho bạn đọc các thông tin về hệ thống điều hòa ô tô. Nắm được cấu tạo và nguyên lý hoạt động, bạn sẽ có thể tự mình kiểm tra, vệ sinh một số phần cơ bản trong hệ thống. Đặc biệt, biết cách sử dụng điều hòa đúng sẽ giúp bạn tiết kiệm nhiên liệu hiệu quả, giúp điều hòa hoạt động tốt và lâu bền nhất. Theo dõi IMATS để bổ sung, cập nhất kiến thức ô tô bổ ích hàng ngày!