Làm thế nào để phanh gấp ô tô an toàn và hiệu quả?

Khi điều khiển phương tiện lưu thông, có nhiều tình huống buộc phải sử dụng đến kỹ thuật phanh gấp

1. Cơ chế vận hành của phanh xe ô tô

Phanh xe là thiết bị cơ học có nhiệm vụ hạn chế chuyển động của bánh xe bằng cách tạo ra ma sát. Hệ thống phanh hoạt động như sau: khi người lái xe đạp phanh, lực sinh ra sẽ được truyền từ bàn đạp tới bầu trợ lực của phanh. Dẫn đến các piston chuyển động nén hệ thống lò xo và dầu trong bộ xi lanh chính.

Áp suất bị tăng lên, dầu bị đẩy đến các đường ống và xi lanh của bánh xe, khiến cho piston và guốc phanh bị đẩy, ép chặt vào má phanh tạo ra lực ma sát. Dưới lực tác động này, tang trống và moay ơ ở bánh xe sẽ bị ghìm lại, giảm tốc độ quay hoặc dừng hẳn như ý muốn của lái xe.

Khi lái xe thôi đạp bàn đạp phanh, xi lanh phanh ép các piston đẩy dầu đi qua đường ống ngược trở lại xi lanh chính, tạo cơ chế nhả phanh khiến bánh xe không bị ghim hãm và xe sẽ trở lại vận tốc như người lái xe mong muốn.

Phanh xe là thiết bị cơ học có nhiệm vụ hạn chế chuyển động của bánh xe bằng cách tạo ra ma sát

Với cơ chế hoạt động của hệ thống phanh xe ô tô như trên, việc vận hành phanh không đúng cách có thể dẫn tới hậu quả mất an toàn cho người tham gia giao thông. Theo khuyến cáo từ các chuyên gia ô tô: để tránh tình huống bị bó phanh xe, lái xe cần đạp/nhả chân phanh liên tục và dứt khoát. Người lái không được đạp phanh ở ngưỡng tối đa để đảm bảo xe không trượt bánh.

2. Các kỹ thuật phanh gấp ô tô an toàn và hiệu quả

Kỹ thuật phanh gấp ô tô an toàn và đúng cách giúp người lái xe có thể chủ động xử lý các tình huống phát sinh bất ngờ khi di chuyển mà vẫn đảm bảo được an toàn cho những người trên xe và phương tiện của mình. Sau đây là một số kỹ thuật phanh gấp tài xế có thể tham khảo để quá trình điều khiển phương tiện lưu thông trở nên dễ dàng và an toàn hơn:

2.1. Luôn phanh xe dưới ngưỡng tối đa

Phanh dưới ngưỡng tối đa nghĩa là người lái xe chủ động đạp phanh tới một lực nhất định, không được đạp hết cỡ chân phanh và giữ sao cho lực tác động chưa đạt đến giới hạn dẫn tới trượt bánh. Kỹ thuật phanh xe này thường được sử dụng với các xe trên đường đua, nhưng cũng có thể áp dụng trong các tình huống lái xe thông thường. Khi đã dày dạn kinh nghiệm lái xe, chỉ cần thông qua độ rung của vô lăng là người lái xe có thể nhận biết được lực đạp phanh đã gần ngưỡng giới hạn hay chưa.

Phanh xe dưới ngưỡng tối đa giúp người lái xe có thể phanh gấp để chủ động xử lý các tình huống phát sinh bất ngờ mà vẫn đảm bảo an toàn

2.2. Phanh xe an toàn nhờ áp dụng kỹ thuật nhấp phanh

Kỹ thuật nhấp phanh khá phổ biến với các lái xe, được sử dụng nhằm đảm bảo xe giảm tốc và dừng lại một cách từ từ và êm ái, tránh việc phanh gấp đột ngột. Khi áp dụng kỹ năng nhấp phanh này, người lái xe cần đạp mạnh chân phanh một lần duy nhất để duy trì giảm tốc độ xe ở mức ổn định, sau đó từ từ đạp phanh nhẹ dần cho đến khi xe dừng hẳn.

Kỹ thuật nhấp phanh khá phổ biến với các lái xe, được sử dụng nhằm đảm bảo xe giảm tốc và dừng lại một cách từ từ, tránh việc phanh gấp đột ngột

2.3. Áp dụng kỹ thuật đạp nhả phanh nhịp nhàng khi phanh ô tô

Kỹ thuật đạp nhả phanh một cách nhịp nhàng là một trong những kỹ thuật phanh gấp ô tô khá đơn giản, phổ biến được tài xế áp dụng thường xuyên khi điều khiển xe ở tốc độ cao, nhất là với các xe không được trang bị hệ thống ABS. Trong điều kiện đường trơn trượt, đường có độ dốc cao hoặc cần dừng xe khẩn cấp trong lúc xe đang di chuyển với tốc độ cao thì kỹ thuật này được áp dụng rất hiệu quả, đắc lực.

Để thực hiện kỹ thuật đạp nhả phanh nhịp nhàng sao cho đúng cách, người lái xe cần nắm chắc tay lái, giữ thẳng vô lăng và lần lượt nhấp/ thả chân phanh liên tục. Thao tác này sẽ giúp giảm ma sát, giảm áp lực phanh quá lớn dẫn đến bó cứng phanh, thay vào xe có thể giảm tốc độ một cách từ từ và an toàn, nhất là phanh gấp lúc xe đang chạy tốc độ cao.

Đạp nhả phanh nhịp nhàng giúp giảm ma sát, giảm áp lực phanh quá lớn dẫn đến bó cứng phanh, thay vào xe có thể giảm tốc độ một cách từ từ

2.4. Phanh gấp ô tô an toàn áp dụng kỹ thuật rà phanh

Rà phanh là một trong những kỹ thuật quen thuộc thường được các tay đua chuyên nghiệp áp dụng khi muốn vượt qua vòng cua trong thời gian ngắn nhất.

Khi xe ô tô đang chạy ở tốc độ cao, tài xế bắt đầu tạo áp lực lên phanh với độ mạnh vừa phải khi xe vào cua. Có thể hiểu rằng thay vì đạp mạnh chân phanh để giảm tốc độ xe, người lái xe lúc này vẫn duy trì tốc độ và cũng bắt đầu rà phanh bằng một lực vừa đủ khi vào khúc cua. Tiếp tục rà phanh xe đến khi xe thoát khỏi khúc cua nhằm đảm bảo xe vẫn giữ được tốc độ cao và không mất lái.

Để tập kiểu phanh này người lái phải nhiều kinh nghiệm mới cảm nhận được một lực ma sát vừa đủ để đưa xe vào cua an toàn mà vẫn đảm bảo tốc độ. Tuy nhiên, phương pháp này không được khuyến khích sử dụng. Bởi việc rà phanh liên tục tạo ra lực ma sát rất lớn, làm dầu phanh bị tăng nhiệt độ, dễ bị sôi, có thể gây ra mất áp suất phanh hoặc cháy má phanh, khiến cho xe rơi vào tình huống mất phanh. Do đó người lái không được rà phanh quá dài, nhất là trong các trường hợp đối với các xe tải nặng, đang đi xuống đèo dốc,…

Rà phanh liên tục tạo ra lực ma sát rất lớn, làm dầu phanh bị tăng nhiệt độ, dễ bị sôi, có thể gây ra mất áp suất phanh hoặc cháy má phanh

2.5. Kỹ thuật phanh gấp xe ô tô an toàn 

Phanh gấp là kỹ thuật phanh xe ô tô khi xe đang di chuyển trên đường với tốc độ cao và bất chợt gặp vật cản. Khi người lái xe phản xạ bằng cách đạp mạnh chân phanh để phanh gấp, ô tô có khả năng bị bó cứng phanh, dẫn đến bánh xe bị trượt trên mặt đường gây mất kiểm soát hoàn toàn, xe có thể gặp tai nạn.

Đối với những dòng xe được trang bị hệ thống chống bó cứng phanh ABS, người lái xe chỉ cần nhấn chân phanh thật nhanh, mạnh và dứt khoát sau đó nhả ra hoàn toàn.

Đối với dòng xe không được trang bị hệ thống ABS, lái xe cần sử dụng kỹ thuật nhấp và nhả phanh nhịp nhàng đã đề cập phía trên.

Để sử dụng kỹ thuật phanh gấp với ABS, người lái xe chỉ cần nhấn chân phanh thật nhanh, mạnh và dứt khoát sau đó nhả ra hoàn toàn

2.6. Kết hợp phanh ô tô và về số thấp để giảm tốc độ

Người lái xe cần kết hợp kỹ thuật phanh ô tô bằng cách về số thấp và phanh chân để giảm tốc độ di chuyển đối với các trường hợp xe đi xuống dốc có độ nghiêng lớn, hoặc di chuyển trên đường ướt, mưa trơn trượt hay khi xe rơi vào tình huống bị cháy má phanh, mất phanh.

Đối với những đoạn đường trơn trượt hoặc đường dốc rất dễ xảy ra tình trạng xe lao đi, mất lái gây nguy hiểm. Vì vậy, tài xế cần đạp phanh nhẹ nhàng và liên tục để bánh xe có ma sát bám với mặt đường và tránh bị bó cứng phanh. Chủ xe cũng nên trang bị và sử dụng công nghệ chống bó cứng phanh ABS nhằm đảm bảo an toàn mỗi khi di chuyển.

Kết hợp phanh ô tô và về số thấp để giảm tốc độ

Khi điều khiển phương tiện trên đường đèo, tài xế tuyệt đối không được cắt côn bởi thao tác này sẽ dễ khiến xe bị lao nhanh xuống theo quán tính, khó có thể phanh lại, gây ra nhiều nguy hiểm đáng lo. Thay vào đó, người lái xe trong trường hợp này nên chuyển về số thấp để ghìm tốc độ và dễ dàng kiểm soát tốc độ hơn khi cần phanh. Đây là một trong những kỹ thuật được sử dụng để phanh ô tô đúng cách và rất hiệu quả mà các tài xế cần nắm rõ khi vận hành, điều khiển xe.

Khi điều khiển phương tiện trên đường đèo, tài xế tuyệt đối không được cắt côn

Hiện nay, các dòng xe được sản xuất trên thị trường đều trang bị các tính năng hiện đại, nhằm hỗ trợ người lái trong quá trình điều khiển, vận hành phương tiện tham gia giao thông. Các công nghệ hỗ trợ phanh xe điển hình có thể kể tới như hệ thống chống bó cứng phanh ABS, hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD, hệ thống hỗ trợ lực phanh BA… Những công nghệ hỗ trợ đắc lực này giúp tài xế phanh xe rất hiệu quả và an toàn. Tuy nhiên những công nghệ trang bị trên chỉ là công cụ hỗ trợ, quan trọng nhất vẫn là kinh nghiệm và cách xử lý tình huống nhanh nhạy, chuẩn xác của người lái xe chủ động thực hiện. Chúc bạn luôn vững vàng tay lái và có những hành trình an toàn, tận hưởng.