Nằm Lòng Kinh Nghiệm Lái Xe Lên Và Xuống Dốc Đúng Cách

Đối với ai mới học lái xe hoặc những người tay lái chưa vững thì việc lái lên và xuống dốc hẳn là chuyện rất gian nan

I. Kinh nghiệm để lái xe lên và xuống dốc an toàn

Người mới cầm lái nếu muốn nắm vững và làm chủ tốc độ khi đi trên những đoạn đường dốc đứng thì việc thành thạo cách lái xe lên và xuống dốc là điều không được bỏ qua. Bởi vì khi đó tài xế phải phối hợp nhịp nhàng giữa chân phanh, chân côn, cùng thao tác về số và đánh lái vô lăng sao cho phù hợp nhất, để điều khiển chiếc xe vượt qua con dốc. Dưới đây là cách lái áp dụng cho xe số sàn và số tự động:

1. Cách lái xe lên dốc đúng cách

Đối với dòng xe số sàn: Cách lái xe lên dốc với xe số sàn tuy có hơi phức tạp hơn một chút so với cách lên dốc của xe số tự động, nhưng tài xế cũng có thể thực hiện một cách dễ dàng nếu như nắm vững và điều khiển tay lái đúng kỹ thuật.

Bước 1: Tăng tốc đều cho tới khi xe đến gần chân dốc:

Tài xế nên cho xe tăng tốc dần dần đến gần chân dốc, nhằm tạo đà hỗ trợ cho xe lên dốc dễ dàng nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, người lái vẫn phải chú ý để duy trì tốc độ trong giới hạn an toàn, chỉ để xe chạy với vận tốc nhẹ và đều, không được phép dí mạnh chân ga, nhất là khi đang lái xe trên những đường trơn trượt.

Bước 2: Nhấn chân côn và từ từ chuyển sang số thấp:

Khi gần tới chân dốc, người lái hãy nhả nhẹ chân ga rồi đạp chân côn làm sao để xe lần lượt chuyển về những số thấp hơn. Vòng tua máy sẽ được giảm dần khi nhả ga để sang số. Vì thế, tài xế cần lưu ý canh tốc độ xe và vòng tua máy cho phù hợp với số muốn chuyển.

Gần đến chân dốc hãy giữ chân côn và từ từ chuyển về số thấp

Bước 3: Nhả chân côn một cách từ từ và đệm chân ga:

Sau khi xe đã chuyển sang số thấp, người cầm lái cần nhả chân côn từ từ và đệm phần chân ga. Tài xế sẽ cần phải đệm ga mạnh hơn nhằm cân bằng với vòng tua máy và tốc độ xe (vòng tua máy sẽ giảm xuống khi xe đang ở số thấp).

Bước 4: Chuyển về số 1 hoặc số 2 khi nhấn đề pa cho xe leo dốc:

Tuỳ thuộc theo độ nghiêng của đường dốc mà tài xế sẽ phải chọn leo dốc với số 1 hoặc số 2. Trong trường hợp đường dốc thoải, người lái xe còn có thể đi bằng số 3. Khi bắt đầu đề pa nhằm thực hiện cách lái xe lên dốc với xe số sàn, người lái cần phải nhả ga, đạp côn và chuyển về số phù hợp và nhuần nhuyễn. Sau đó, tài xế hãy từ từ nhả chân côn ra, đệm mạnh chân ga để chiếc xe có thể tiến lên dốc.

Chuyển về số 1 hoặc số 2 khi nhấn đề pa cho xe leo dốc

Bước 5: Chuyển xe về số thấp hơn nếu xe bị hụt ga:

Nếu người lái đang lên dốc mà thấy chiếc xe đột nhiên bị hụt ga thì có thể do đã chọn sai số trước khi lên dốc, dẫn tới lực kéo không đủ để xe leo dốc. Để tránh cho xe bị nóng máy dẫn đến chết máy giữa đường dốc, tài xế cần đạp chân côn rồi chuyển xe sang số thấp hơn, sau đó nhả chân côn ra và đệm mạnh phần chân ga để có thể vượt qua dốc.

Đối với dòng xe số tự động: Cách lái xe lên dốc với xe số tự động sẽ đơn giản hơn so với trường hợp xe số sàn, bởi chiếc xe đã tự động tính toán nên chuyển số nào sẽ phù hợp cho người lái. Khi cần lên dốc với cần số để ở chế độ D (Drive – số tiến) rồi tài xế lái xe như bình thường.

Khi cần lên dốc ở xe số tự động thì cần số để ở chế độ D (Drive – số tiến) rồi tài xế lái xe như bình thường

Khi lái xe đến gần chân dốc, người lái cần tăng tốc từ từ để tạo đà cho chiếc xe. Còn khi đang lên dốc, lực đạp ga sẽ tuỳ thuộc theo mức độ dốc của đường. Tuy nhiên, tài xế cũng cần phải lưu ý tránh đạp chân ga quá mạnh vì đạp chân ga mạnh rất dễ làm chiếc xe bị giật, phóng nhanh gây ra tình huống cực kỳ nguy hiểm và cũng không nên đạp ga quá yếu thì xe sẽ không đủ lực mạnh để leo lên đường dốc. Trường hợp đối với đoạn dốc đứng và xe tải hàng nặng, người cầm lái nếu muốn kiểm soát xe tốt hơn thì có thể chuyển xe sang chế độ số tay để điều khiển. 

2. Cách lái xe xuống dốc đúng cách

Đối với dòng xe số sàn: Cách lái xe xuống dốc với xe số sàn thực sự cũng không quá khó nếu được thực hiện bài bản. Khi chiếc xe lên gần đến đỉnh dốc thì người lái bắt đầu giảm dần tốc độ để chuẩn bị xuống dốc. Đồng thời, từ từ chuyển chiếc xe sang các số thấp. Để biết số nào phù hợp cho việc xuống dốc thì người lái chỉ cần theo áp dụng quy tắc “leo lên bằng số nào thì xuống số bằng đó”. Tuy nhiên, tài xế cũng nên linh hoạt lựa chọn số tùy theo từng tình huống khác nhau. Số càng nhỏ thì độ hãm của xe càng lớn, tốc độ xe càng chậm lại.

Khi chiếc xe lên gần đến đỉnh dốc thì người lái bắt đầu giảm dần tốc độ đồng thời chuyển về các số thấp hơn để chuẩn bị xuống dốc

Đối với dòng xe số tự động: Khi cần phải cho xe xuống dốc, người lái nên sử dụng chế độ chuyển số bằng tay thay vì để chế độ tự động. Bởi khi đó, người cầm lái sẽ chủ động hơn trong việc kiểm soát, điều khiển vận tốc của xe và hạn chế sử dụng đến phanh nhiều hơn. Tuỳ theo độ đứng của đường dốc mà người cầm lái nên chọn chế độ số tay sao cho phù hợp, đối với dốc càng đứng thì nên chọn số càng thấp. Trong trường hợp nếu đã chuyển xe về số thấp mà tốc độ của xe vẫn nhanh, người lái muốn rà phanh thì trước đó hãy chuyển về số thấp hơn nữa để thực hiện.

Khi xuống dốc với xe số tự động bạn nên sử dụng chế độ chuyển số tay để hãm xe bằng động cơ

3. Cách đề pa ngang dốc đúng

Cách đề pa ngang dốc đứng với dòng xe số sàn

Dùng phanh tay:

Cách đề pa xe ngang dốc này tận dụng lực hãm của hệ thống phanh tay cho nên người lái xe không cần phải sử dụng đến phanh chân. Khi đề pa xe ở trên dốc, người lái xe chỉ việc thực hiện các bước theo quy trình như bình thường: đạp chân côn, vào số, nhả chân côn và đệm chân ga một cách từ từ. Trong lúc nhả chân côn, nếu như thấy vô lăng và cần số hơi rung (do côn đã chạm vào nhau) thì hãy nhả phanh tay ra. Khi đó, do chiếc xe đã được đệm sẵn ga nên sẽ không bị tụt xuống dốc, cho dù không đạp chân phanh. Kỹ thuật đề pa lúc ngang dốc này tương đối đơn giản và phù hợp với người mới.

Khi đề pa xe số sàn ngang dốc, tài xế tận dụng lực hãm của phanh tay để không cần đạp phanh chân

Điều khiển chân phanh, chân ga bằng mũi chân và gót chân phải:

Kỹ thuật này sẽ phù hợp hơn với những người đã có kinh nghiệm, vì có thể cùng lúc sử dụng mũi chân phải để đạp chân phanh và gót chân phải dùng để đạp chân ga. Cách thực hiện cụ thể như sau: Đầu tiên người cầm lái cần đạp chân côn, vào số để khởi động xe giống như thông thường. Tiếp theo, tài xế hãy đạp chân phanh để nhả phanh tay, mũi chân bên phải nhấn vào bàn đạp phanh, đồng thời, xoay gót chân phải sang phía bàn đạp chân ga. Trong lúc nhả chân côn, thì gót chân phải cần bắt đầu đệm ga dần dần. Cuối cùng, tài xế thả mũi chân phải khỏi bàn đạp phanh và đạp chân ga để chiếc xe có thể leo lên dốc.

Kỹ thuật điều khiển chân phanh, chân ga bằng mũi chân và gót chân phải dành cho những người đã có kinh nghiệm

Nhả phanh từ từ khi tới điểm côn: 

Cách đề pa xe ngang dốc này hơi khó và đòi hỏi người cầm lái cần phải có nhiều kinh nghiệm trong việc nhận biết điểm côn của xe. Đầu tiên, tài xế cần đạp chân côn, vào số để khởi động chiếc xe của mình. Sau đó, chân trái dí vào chân côn, chân phải người lái dùng để đạp phanh chân để nhả bớt phanh tay. Tiếp đến, dùng chân trái nhả côn dần dần để dò được điểm côn, đến khi thấy vô lăng và cần số xe rung lên thì tài xế nhả phanh xe để chuyển sang đệm ga. Cuối cùng, người lái xe dùng chân trái từ từ nhả hết chân côn, đồng thời chân phải cũng đạp chân ga mạnh hơn để chiếc xe tiến lên trước.

Với dòng xe số tự động

Đầu tiên, người lái xe sẽ phải đạp chân phanh, khởi động xe và nhả phanh tay ra. Tiếp theo, tài xế chuyển cần số về D, nhả chân phanh ra và chuyển sang đạp chân ga để xe từ từ tiến lên. Đối với xe số tự động thường sẽ có thể tự hãm xe trong vòng 2 – 3 giây, nên rất ít khi xảy ra trường hợp xe bị tụt dốc nhanh và cũng không gây chết máy. Chỉ cần người cầm lái nhả phanh, đạp chân ga là chiếc xe sẽ có thể tiến lên phía trước.

4. Đỗ xe trên đường dốc đúng cách

• Khi muốn đỗ xe đường dốc, người lái xe cần lưu ý không đỗ xe ở những khúc cua, đoạn đường chật hẹp, những chỗ bị khuất tầm nhìn,… mà hãy lựa chọn những nơi đỗ xe càng nằm xa phần đường xe chạy càng tốt. 

• Nếu phải đỗ xe lên dốc có vỉa hè: tài xế cần cho xe tiến đến cách lề đường khoảng 20 – 30 cm. Sau đó, đánh lái sang bên trái, cho xe lùi dần để bánh xe trước chèn lên trên vệ đường và không cần trả thẳng lái.

  
  Khi muốn đỗ xe đường dốc, người lái xe cần lưu ý không đỗ xe ở những khúc cua, đoạn đường chật hẹp, những chỗ bị khuất tầm nhìn

• Nếu đỗ xe lên dốc nhưng dốc không có vỉa hè: tài xế cần đưa xe về vị trí đỗ xe song song với rìa mép đường. Sau đó, đánh lái sang bên phải để lốp xe phía trước hướng ra bên ngoài, phòng trường hợp nếu chiếc xe bị tụt xuống thì bánh trước cũng sẽ bị lăn vào trong lề đường.

• Nếu đỗ xe xuống dốc nhưng có hoặc không có vỉa hè: người lái xe nên đánh vô lăng về bên phải để lốp xe trước hướng ra phía ngoài đường hoặc đỗ sao cho bánh xe chèn lên phần gờ cao.

• Sau khi đỗ xe bằng xe số tự động xong thì tài xế phanh tay, về P và tắt máy xe. Còn với dòng xe số sàn thì phải về lại số 1 và kết hợp cùng với phanh tay. Để an toàn hơn, người lái cũng có thể chèn thêm vào dưới bánh xe cục đá, cục gạch hoặc một thanh gỗ.

  
  Để đỗ xe đường dốc an toàn hơn, người lái cũng có thể chèn thêm vào dưới bánh xe một cục đá, cục gạch hoặc một thanh gỗ

II. Lời khuyên dành cho xe lên xuống những đoạn dốc

Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích giúp những người lái mới biết cách lái xe lên hoặc xuống dốc dễ dàng hơn:

• Chỉ xuống dốc khi xe đã về số thấp: Khi tài xế lái xe xuống dốc, chiếc xe phải chịu lực quán tính rất lớn cho nên vận tốc cũng sẽ nhanh hơn. Vì vậy, xuống dốc bằng số thấp sẽ giúp cho người cầm lái dễ dàng kiểm soát tốc độ xe, cũng như không cần sử dụng đến chân phanh quá nhiều.

• Không rà phanh: Khi chiếc xe đang đi xuống dốc, lực quán tính lớn sẽ khiến cho hệ thống phanh xe sẽ phải chịu áp lực rất lớn. Nếu rà phanh liên tục thì sẽ khiến cho hệ thống phanh sẽ bị nóng, má phanh và đĩa phanh sẽ bị bào mòn, bị cháy, khiến phanh không ăn.

  
  Một nguyên tắc để lái xe lên và xuống dốc an toàn là không rà phanh liên tục khi xe đang xuống dốc

• Giữ khoảng cách an toàn: Tài xế cũng cần phải lưu ý giữ khoảng cách an toàn với những chiếc xe đi ở phía trước tầm khoảng 4 – 10 giây. Khi leo dốc, tuyệt đối không được bám sát với đuôi xe ở phía trước để có thể dễ dàng xử lý những tình huống có thể xảy ra bất ngờ.

• Không nên vượt xe khác trong khi đang leo dốc: Trong Bộ Luật Giao thông quy định, tài xế không được phép vượt các xe đi ở phía trước khi đang ở đầu dốc, vì vị trí, tầm nhìn bị hạn chế và đường không bảo đảm đủ an toàn để vượt.

• Nên tắt các thiết bị không cần thiết: Trong trường hợp chiếc xe phải tải nặng, nhằm tránh cho xe bị hụt ga và mất đà ở giữa chừng, người cầm lái nên tắt những thiết bị điện không cần thiết trong xe như: hệ thống điều hoà, màn hình, loa,… để giảm tải cho hệ thống động cơ và tránh tình trạng nóng máy.

  
  Nên tắt các thiết bị không cần thiết để động cơ không bị làm việc quá sức

• Nhường đường cho chiều xe đi lên dốc: Theo quy định trong Bộ Luật Giao thông đường bộ, những xe đang xuống dốc phải nhường đường cho những xe đang lên dốc, vì xe khi lên dốc cần nhiều đà hơn, còn những xe xuống dốc thì chỉ cần kiểm soát tốt độ xe bằng hộp số và phanh. 

Như vậy, có thể thấy rằng việc lái xe ô tô vượt qua đường dốc đối với người lái mới quả thực không dễ dàng, nếu như không nắm vững đúng cách lái xe lên xuống dốc. Những kinh nghiệm cùng lời khuyên quý giá khi điều khiển xe đi qua đường dốc được tổng hợp ở trên có thể sẽ hữu ích cho bạn, để tránh những tình huống nguy hiểm xảy ra khi gặp phải đường dốc. Các thao tác kỹ thuật này có thể sẽ khiến nhiều tay lái mới lúng túng nhưng nếu chịu khó luyện tập thì sẽ hỗ trợ các tài xế rất hiệu quả. Cố gắng ghi nhớ và chúc bạn thuận buồm xuôi gió, bình an trên mọi chuyến đi!!!