Chỉ số nhớt là gì - những điều cần biết với mọi người dùng

Dầu nhớt dùng cho động cơ dùng cho xe được ví như dòng máu chảy trong cơ thể. Việc lựa chọn đúng loại dầu nhớt cho xế yêu của mình là điều cực kỳ quan trọng. Để làm được điều đó, bạn cần hiểu được chỉ số nhớt là gì cũng như ý nghĩa, công dụng của các chỉ số độ nhớt ghi trên bao bì. Cùng IMATS tìm hiểu những kiến thức hữu ích này nhé!

1. Khái niệm chỉ số nhớt là gì

Dầu nhớt ô tô sở hữu thành phần chính là dầu nhớt và gốc phụ gia. Lượng dầu gốc chiếm phần lớn, cụ thể từ 75-80% trọng lượng, còn lại là các gốc phụ gia. Mặc dù chiếm lượng nhỏ, các chất phụ gia lại đóng vai trò quyết định tới chất lượng dầu nhớt. Các chất phụ gia này giúp chống ăn mòn, chống oxy hóa, giảm ma sát và tạo bọt.

Chỉ số độ nhớt được định nghĩa là chỉ số thể hiện sự thay đổi độ nhớt của dầu theo nhiệt độ, có thể hiểu là dầu lỏng có độ nhớt thấp, dầu đặc có độ nhớt cao

1.1. Độ nhớt là gì

Độ nhớt của dầu nhớt là thông số đại diện cho ma sát trong của dòng chảy dầu. Nó cũng được hiểu là tính đậm đặc hay tính kháng lại dòng chảy. Ví dụ như nước có độ nhớt thấp nên loãng, dầu thực vật có độ nhớt cao hơn nên đặc hơn.

Tìm hiểu khái niệm chỉ số nhớt là gì

1.2. Hệ số độ nhớt là gì

Hệ số nhớt, hoặc tính nhớt, là đơn vị chất của chất lỏng, chống lại sự dịch chuyển, sự trượt giữa các lớp chất lỏng. Hiện tượng này xảy ra do sự xuất hiện nội ma sát giữa các lớp chất lỏng chuyển động tương đối. Thông thường, hệ số nhớt được thể hiện qua thông số ghi trên bề mặt chai dầu.

1.3. Công dụng của dầu nhớt là gì

Động cơ ô tô chuyển động theo nguyên lý piston. Dầu nhớt có vai trò cực kỳ quan trọng cho sự chuyển động mượt mà của bộ máy, sự vận động nhịp nhàng của động cơ khiến cho xe vận hành trơn tru.

Dầu nhớt có những công dụng chính sau:

• Bôi trơn: Nhờ vào khả năng bôi trơn, dầu nhớt chảy vào trong động cơ khiến cho piston trong lòng xi lanh di chuyển nhẹ nhàng, trơn tru hơn. Từ đó, dầu nhớt giảm tối đa lực ma sát, nâng cao hiệu suất vận hành, giảm thiểu độ mài mòn cho các bộ phận máy trong quá trình vận hành.
• Làm mát: Với tác dụng làm mát, dầu nhớt liên tục luân chuyển đến các ngóc ngách trong buồng động cơ, từ đó giảm tối đa lượng nhiệt phát sinh, giúp nhiệt độ động cơ không tăng quá cao trong quá trình hoạt động.

Dầu nhớt có vai trò cực kỳ quan trọng với động cơ xe

• Làm kín: Không chỉ có khả năng bôi trơn hay làm mát, dầu nhớt còn đóng vai trò như một lớp đệm, làm kín khoảng cách giữa xilanh và piston, giúp bảo toàn áp suất được sinh ra từ quá trình đốt nhiên liệu và giảm thiểu tối đa các chất có thể bị lọt vào cacte.
• Làm sạch: Một lượng lớn muội than được sinh ra từ quá trình đốt cháy nhiên liệu trong buồng đốt. Lượng cặn này có thể phát tán và bám vào các chi tiết máy. Dầu nhớt khiến cho các muội than luôn trong trạng thái lơ lửng Trong quá trình luân chuyển liên tục trong buồng máy, những muội than này sẽ bị dầu nhớt cuốn lấy và mang đi, góp phần làm sạch động cơ.
• Chống gỉ: Nhờ có lớp dầu nhớt phủ qua bề mặt các chi tiết và bộ phận kim loại trong buồng máy giúp chúng hạn chế tiếp xúc với không khí, tránh được quá trình oxy hóa diễn ra, giúp cho các bộ phận cũng như chi tiết máy không bị han gỉ, đảm bảo an toàn cho tài xế trong quá trình sử dụng. 

​2. Chỉ số dầu nhớt xe ô tô

2.1. Các chỉ số dầu nhớt

Chỉ số dầu nhớt là tiêu chuẩn chất lượng được quy định bởi viện nghiên cứu dầu mỏ tại Mỹ, quy định chỉ số tiêu chuẩn có ký hiệu SA, nay được nâng lên SL, SJ: chữ S biểu thị động cơ sử dụng nhiên liệu là động cơ xăng, chữ cái phía sau biểu thị chất lượng.

Các chỉ số dầu nhớt

2.2. Ý nghĩa chỉ số dầu nhớt

Là các thông số mà chai dầu nhớt mang đến, tùy mỗi loại sẽ có những ý nghĩa khác nhau, dầu nhớt được chia ra làm 2 loại: dầu nhớt đơn cấp và dầu nhớt đa cấp.

• Dầu nhớt đơn cấp: Ký hiệu SAE 40, SAE 50: có độ nhớt giảm nhanh theo nhiệt độ dầu. Trong môi trường khí hậu Việt Nam hoàn toàn có thể sử dụng loại này. Tuy vậy, khi máy còn nguội, dầu còn đặc và khó được bơm lên các chi tiết máy, khả năng giải nhiệt kém. Người ta sử dụng loại dầu nhớt đơn cấp cho các loại động cơ 2 kỳ, máy cắt cỏ, máy nông nghiệp, công nghiệp,... hoặc để pha vào các phụ gia đặc biệt.
• Dầu nhớt đa cấp: Ký hiệu SAE 20W-40, SAE 15W-40: có độ nhớt ổn định trong các điều kiện nhiệt độ hơn dầu nhớt đơn cấp. Việc bơm dầu khi máy còn nguội sẽ tốt hơn do dầu nhớt đa cấp có thể đảm bảo độ nhớt ở nhiệt độ thấp. Đặc tính của dầu nhớt đa cấp là trong thành phần phụ gia có chất ổn định chỉ số độ nhớt. Chất ổn định chỉ số độ nhớt là các hợp chất cao phân tử polymer, chúng sẽ bung ra khi nhiệt độ môi trường tăng lên nhằm kiềm chế sự giảm độ nhớt của dầu.

3. Khác biệt giữa chỉ số độ nhớt của ô tô và xe máy

Điểm khác biệt cơ bản giữa dầu nhớt xe máy và ô tô là gì, căn cứ vào đâu để lựa chọn chính xác cho phương tiện của mình? Cơ bản thì chúng đều là các thông số nhiên liệu sử dụng cho động cơ, tuy nhiên có một vài đặc điểm dễ dàng được phân biệt.

Phân biệt chỉ số độ nhớt của ô tô và xe máy

3.1. Chỉ số nhớt ô tô là gì

Có 3 thông số quan trọng bạn cần nắm bắt khi tìm hiểu về chỉ số dầu nhớt ô tô là W, SAE và API.

• W - viết tắt của từ “mùa đông” - là ký hiệu chỉ độ nhớt. Trên các bao bì nhớt thường hiển thị các ký hiệu 5W-30, 15W-40, 20W-40,... cho ta biết chủng loại nhớt và độ nhớt phù hợp với từng loại xe. Độ nhớt của dầu được quy định ký hiệu bằng “XW-XX”. Số đứng trước chữ “W” đánh giá dòng chảy của dầu ở 0 độ F (-17,8 độ C). Con số biểu thị càng thấp, dầu càng ít đặc lại trong nhiệt độ lạnh. Ở môi trường có khí hậu lạnh hơn, dầu nhớt ô tô có xu hướng đặc hơn, sẽ được tối ưu từ độ nhớt 0W hoặc 5W. Số thứ hai đứng sau chữ “W” biểu đạt cho người dùng biết độ nhớt của dầu được đo ở 212 độ F (100 độ C). Đây là thông tin thể hiện khả năng chống loãng của dầu ở nhiệt độ cao. Chỉ số dầu nhớt càng cao thì dầu càng đặc.
• SAE viết tắt cho cụm từ có nghĩa “Hiệp hội kỹ sư ô tô Hoa Kỳ”, đi với độ nhớt của dầu xe. SAE biểu thị độ đặc, loãng của dầu nhớt là SAE 30, SAE 40, SAE 50. Chỉ số càng cao, chứng tỏ dầu càng đặc và chạy chậm hơn qua khe máy. Độ đặc cao dẫn đến giảm thiểu độ ma sát cực lớn. Nhưng sẽ sai lầm khi cho rằng dùng dầu có độ đặc càng cao càng tốt, vì có thể lượng dầu sẽ chảy qua bề mặt khít hoặc thiếu một số bộ phận.

Chỉ số API rất quan trọng khi cần tìm hiểu chỉ số nhớt là gì

• API viết tắt cho cụm từ “Viện dầu khí Hoa Kỳ”, đây là thông số có tác dụng phân loại dầu nhớt ở bên trong động cơ xăng. Chất lượng của dầu nhớt với động cơ xe được phân loại thành: API SA, SB, SC, SE, SF, SG,... Chữ cái cuối cùng để phân biệt các cấp, chữ càng đứng sau thì cấp sẽ càng cao.

3.2. Chỉ số nhớt xe máy là gì

Xe máy thông thường hoạt động với dầu nhớt có chỉ số sau: SAE 10W-30, SAE 15W-40. Dầu nhớt xe máy thể hiện 2 thông số chính trên bao bì. Xe máy hoạt động với công suất thấp nhưng không phải vì vậy mà độ nhớt thấp, tùy vào từng loại xe máy mà chỉ số độ nhớt thay đổi khác nhau.

Tài Chính Khoảng 300 - 400 Triệu Nên Mua Xe Gì 2022?